Ένα ακόμα καλά κρυμμένο μυστικό στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης θα γνωρίσουμε σήμερα στις μικρές μας αποδράσεις στην πόλη του Thesekdromi. Σε μικρή απόσταση από τη Θεσσαλονίκη βρίσκονται τα Βασιλικά . Πολύ κοντά στον οδικό άξονα που οδηγεί στον Πολύγυρο Χαλκιδικής βρίσκεται κρυμμένος μέσα στη βλάστηση ο μεταβυζαντινός Πύργος και δίπλα ένα οθωμανικό Λουτρο- Χαμάμ. Από τη Θεσσαλονίκη απέχει περίπου 30 λεπτά.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-pyrgos-1-1.jpg)
Ιστορικά Στοιχεία
O Πύργος αυτός στα Βασιλικά είναι γνωστός ως ο Πυργος του οικισμού Πινσώνος η Πινασώνος ή στην τοπική διάλεκτο Πύργος Ψιώνας. Από την εποχή του μάλιστα σώζεται το κτηματολόγιο και κατάλογοι κατοίκων του, τον 14ο αιώνα.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-pyrgos-feature2.jpg)
Ο Πύργος ανήκε στην μονή της Λαύρας σε αντίθεση με τον οικισμό των Βασιλικών που είχαν εξάρτηση από τη μονή Χορταΐτου στο Χορτιάτη Θεσσαλονίκης.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/peristera-ekklisia-agiou-andrea-trouloi.jpg)
O Πύργος και ο οικισμός των Βασιλικών ήταν εξάρτημα του κλήρου που κατάφερε να συγκεντρώσει ο άγιος Ευθύμιος υπέρ του αγίου Ανδρέα της Περιστεράς.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-pyrgos-eksoterika.jpg)
Το πρώτο έγγραφο που αναφέρει την περιοχή τηςΠισιώνας όπως και τη Γαλάτιστα, τότε Γαλάτισσα είναι από το 897 μΧ..
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-pyrgos-pylinos-solinas.jpg)
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-pyrgos-parathyrop.jpg)
Για τα Βασιλικά γίνεται μνεία πρώτη φορά το 1094, σε αγιορείτικο έγγραφο.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-othomaniko-loutro-eksoterika.jpg)
Κατά την Τουρκοκρατία ήταν ένα από τα πιο σημαντικά χωριά του Ναχιγιέ της Καλαμαριάς. Ανήκε μάλιστα στα λεγόμενα χωριά των Αλατάδων.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-othomaniko-loutro-troulos-esoterika-scaled.jpg)
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-othomaniko-loutro-M.jpg)
Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου το χωριό έγινε βακούφι και υπαγόταν στο Ατίκ τζαμί της Θεσσαλονίκης. Το Ατικ τζαμί είναι ο ναός που ανήκε στη βυζαντινή μονή Ακαπνίου σήμερα Προφήτης Ηλίας στην οδό Ολυμπιάδος.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-othomaniko-loutro-oph-kapnou.jpg)
Αρχιτεκτονική του Πύργου
Ο Πύργος αυτός στα Βασιλικά έχει τετραγωνική κάτοψη και ύψος το ορατό ύψος του σήμερα είναι 4-5 μέτρα. Σαφώς ήταν μέρος ενός ευρύτερου φρουριακού περιβόλου ή οικιστικού συγκροτήματος.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-pyrgos-.jpg)
Δίπλα του υπάρχουν κατάλοιπα μιας δεξαμενής και ενός χαρακτηριστικού Οθωμανικού λουτρού.
Θυμίζει η οργάνωση του έντονα ένα άλλο μεσαιωνικό Φρούριο της περιοχής το Μετόχι Κριτζιανών στην Επανομή.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2021/05/metoxi-epanomi-feature-image-1024x768.jpg)
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-porta.jpg)
Το Χαμάμ αυτό φαίνεται πως ήταν ιδιωτικό και αποτελεί ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα τέτοιου κτίσματος σε όλη την Ελλάδα.
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-othomaniko-loutro-parathiro.jpg)
![](https://thesekdromi.gr/wp-content/uploads/2022/03/vasilika-othomaniko-loutro-porta.jpg)
Ο Πύργος των Βασιλικών περιγράφεται ως «Μεταβυζαντινός» σε απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού (του 1979) που τον χαρακτηρίζει «ιστορικό διατηρητέο μνημείο».
Πηγή