Λίγα μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της Θεσσαλονίκης στην περιοχή του Ρετζικίου (σήμερα Δ.Ε. Πεύκων) βρίσκεται ένας πραγματικός πνεύμονας πρασίνου για την πόλη, το Άλσος ΔΕΛΑΣΑΛ.
Το Άλσος ΔΕΛΑΣΑΛ συγκαταλέγεται στους Ιστορικούς Βοτανικούς κήπους της Ελλάδος καθώς συνδυάζει την εντυπωσιακή βλάστηση και την αρχιτεκτονική τοπίου με την ιστορική σημασία.
Ιστορικά το κτήμα συνδέθηκε στο απόγειο της δόξας του με την οικογένεια των Άγγλων έμπορων Abott. Ήδη από τον 17ο-18ο το Ρετζίκι που σημαίνει “Μικρός Παράδεισος”, έγινε πόλος έλξης της αριστοκρατίας και της διπλωματίας. Πολλοί πρόξενοι ξένων χωρών καθώς και έμποροι δημιούργησαν όμορφες επαύλεις και κήπους στην περιοχή.
Το 1825 o Djeck Abbot αναλαμβάνει το κτήμα και το μετατρέπει σε ένα μαγευτικό τόπο. Ο Abbot ήταν χριστιανός ορθόδοξος, παρότι Άγγλος υπήκοος, που στηρίχτηκε στο εμπόριο της βδέλλας. Καθημερινά έστελνε χιλιάδες βδέλλες στην Ευρώπη που προερχόταν από τις πηγές του Χορτιάτη. Εκείνη την εποχή χρησιμοποιούσαν τις βδέλλες στην Ιατρική για την αφαίμαξη. Σύντομα το εμπόριο του απέφερε αμύθητα πλούτη.
Η κατασκευή του κτήματος διήρκεσε πέντε χρόνια, με δουλειά 600 εργατών διαφόρων ειδικοτήτων ενώ δαπανήθηκαν 1.000.000 τούρκικες λίρες. Ο Αbbot έφερε στο κτήμα πάνω από 300 είδη δένδρων και φυτών. Δέντρα από την Αμερική, κέδροι από το Λίβανο, αμπέλια από τη Σμύρνη δημιούργησαν μια πραγματική ζούγκλα. Σε όλη την έκταση υπήρχαν σιντριβάνια και λιμνούλες με γέφυρες και αγάλματα. Στο μέσο του κτήματος δέσποζε ο τριώροφος πύργος, που σήμερα δυστυχώς κινδυνεύει με κατάρρευση.
Η επίσκεψή του Σουλτάνου
Το σημαντικότερο γεγονός για την οικογένεια και το κτήμα Abbot υπήρξε η φιλοξενία του Σουλτάνου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Abdoul-Medzid το 1858. Ο Djeck Abott κάλεσε το Σουλτάνο να επισκεφθεί το Urendjick (το Ρετζίκι στα τούρκικα). Ο μύθος λέει ότι ο Abott αγόρασε όλα τα τούρκικα χαλιά της Θεσσαλονίκης και κάλυψε τον δρόμο σε μια απόσταση επτά χιλιομέτρων.
Κατασκευάστηκε κι ένα χαμάμ ειδικά για τους υψηλούς επισκέπτες. Η αφήγηση αναφέρει ότι μόλις ο Σουλτάνος δοκίμασε να κατέβει από την άμαξα μια εκτυφλωτική αστραπή συνοδευόμενη από μία φοβερή βροντή έσχισε τον ουρανό. Αυτό θεωρήθηκε κακός οιωνός και ο Σουλτάνος αρνήθηκε να κατέβει. Ο Abott παρακάλεσε το Σουλτάνο να δεχθεί τουλάχιστον έναν καφέ. Το χρυσό μαγκάλι μεταφέρθηκε τάχιστα στην είσοδο του κτήματος και το χαρμάνι ζεστάθηκε με χαρτονομίσματα!
Τα χρόνια της δόξας όμως πέρασαν για τον Abbot. Τα παιδιά του βλέποντας την περιουσία να σκορπίζεται και να σπαταλιέται ασύστολα, απομάκρυναν τον πατέρα τους. Κατάφεραν και πήραν τη διεύθυνση της επιχείρησης και τελικά ο Djeck απογοητευμένος κλείστηκε στο σπίτι του και πέθανε από ασιτία, φοβούμενος δηλητηρίαση από τα ίδια του τα παιδιά.
Το κτήμα μετά από την εγκατάλειψή του αγοράστηκε το 1902 από την κοινότητα του μοναχικού τάγματος ΔΕΛΑΣΑΛ. Το Μοναχικό Τάγμα ιδρύθηκε από τον Γάλλο ιερωμένο Jean-Baptiste de La Salle, το 1681, με σκοπό την προσφορά εκπαίδευσης στη Νεολαία. Εγκαταστάθηκαν εκεί κάνοντας μικρές παρεμβάσεις συντήρησης του κτήματος. Στο μονοπάτι που οδηγεί στην εκκλησία τοποθετήθηκαν 14 σταυροί που αναπαριστούν την πορεία του Χριστού προς το Γολγοθά, τον ονομαζόμενο «Δρόμο του Σταυρού» ‐ «via delorozo».
Στο σήμερα
Από το 2000 το Άλσος ΔΕΛΑΣΑΛ περιήλθε στο Δήμο. Αν κι έχουν γίνει προσπάθειες συντήρησης και διαμόρφωσης σε πολλούς χώρους, η εγκατάλειψη είναι προφανής. Παρόλα αυτά ακόμη και σήμερα μια επίσκεψη συνιστά μια πραγματική απόδραση στη φύση. Περιδιαβαίνοντας τα μονοπάτια μπορεί κάποιος να θαυμάσει τα πανύψηλα δέντρα με τους κισσούς να αναρριχούνται στους κορμούς και να αφουγκραστεί τον χτύπο ενός δρυοκολάπτη ή το κράξιμο μιας Κίσσας το κελάηδημα των πουλιών. Στο άλσος φωλιάζουν πολλά είδη πουλιών καθώς και ολόκληρη αποικία παπαγάλων.
Οι χώροι του πάρκου δεν είναι διαμορφωμένοι κατάλληλα ώστε να δίνουν τη δυνατότητα κίνησης στα άτομα με κινητικά προβλήματα .
Tips4Travellers
Το Άλσος ΔΕΛΑΣΑΛ απέχει 8 χλμ. από το κέντρο της πόλης ενώ με λίγο περπάτημα είναι δυνατή η πρόσβαση του και με αστικό λεωφορείο του ΟΑΣΘ με τη γραμμή 57. Προμηθευτείτε καφέ, νερό ή κάποιο σνακ πριν βρεθείτε εκεί γιατί δεν λειτουργεί κάποιο αναψυκτήριο κοντά. Είναι εξαιρετική τοποθεσία για Geocaching ενώ μην ξεχνάτε τα σκουπίδια σας!
