Λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη ανάμεσα στο Ασβεστοχώρι και το Ρετζίκι η φύση δεν σταματάει να μας εκπλήσσει. Το ρέμα που κυλάει στην κοιλάδα του Ξηροπόταμου είναι γνωστό αλλιώς ως το «ρέμα ή η κοιλάδα του Ασβεστοχωρίου». Το βρίσκουμε παραπλέυρως του οδικού δικτύου που συνδέει τους δυο οικισμούς. Στο σημείο αυτό έχει χτιστεί, το πιθανότερο στα βυζαντινά χρόνια, ένα πέτρινο, τοξωτό γεφύρι.
Το γεφύρι που ενώνει τις δύο όχθες του ρέματος αποτελεί τμήμα του λεγόμενου “βυζαντινού μονοπατιού του Ασβεστοχωρίου”. Εκείνη την εποχή ήταν ο κύριος δρόμος που οδηγούσε στη Θεσσαλονίκη.
Ο Ξηροπόταμος πηγάζει από νερά που κατέρχονται από τον ορεινό όγκο του Χορτιάτη στην περιοχή τη Εξοχής και κατευθύνεται προς το πολεοδομικό συγκρότημα διασχίζοντας τα Πεύκα και την Πολίχνη πριν καταλήξει στη Σταυρούπολη και τελικώς στη θάλασσα μέσω του Δενδροποτάμου.
Η σημασία του ρέματος παλαιότερα ήταν ακόμα μεγαλύτερη καθώς στις όχθες του εκμεταλλευόμενοι την ροή του ποταμού λειτουργούσαν νερόμυλοι. Δεν απομένουν σήμερα παρά κάποια ερείπια από αυτούς.
Οι κάτοικοι του Ασβεστοχωρίου άλεθαν τα σιτάρια και φόρτωναν το αλεύρι στα γαϊδουράκια και στα κάρα τους. Στη συνέχεια κατέβαιναν στην “αγορά του Αλευριού”, το γνωστό μας Καπάνι στο κέντρο της πόλης και πωλούσαν το εμπόρευμά τους.
Η περιβαλλοντική σημασία του Ρέματος του Ξηροπόταμου παραμένει σημαντική. Αποτελεί ένα ζωντανό δυναμικό οικοσύστημα με πλούσια βλάστηση. Δέντρα όπως δάφνες, πλατάνια και κισσοί φυτρώνουν στις όχθες του. Τα κελαηδίσματα των πουλιών έχουν δώσει το προσωνύμιο της «κοιλάδας των αηδονιών». Κίσσες καρακάξες και παιχνιδιάρικα σκιουράκια διακόπτουν κάπου κάπου το κελάρυσμα του νερού.
Σήμερα
Παρά την ιστορική και οικολογική του σημασία δεν έχει αξιοποιηθεί ούτε το γεφύρι αλλά ούτε και ο χώρος αλλά αντιθέτως το ρέμα αποτελεί σήμερα εστία μόλυνσης καθώς υπάρχουν πολλά σκουπίδια και μπάζα κατά μήκος. Έντονη δυσοσμία συμπληρώνει την κακή εντύπωση που σχηματίζει ο περιπατητής.
Σκέψεις και προτάσεις
Η περιοχή της κοιλάδας θα μπορούσε να αξιοποιηθεί με πολλούς και ποικίλους τρόπους. Δημιουργία επαρκούς δικτύου μονοπατιών, βοτανικού κήπου, χώρων για παιδιά κάνοντας την περιοχή πόλο έλξης για τους κατοίκους του αστικού κέντρου. Παράλληλα με το Άλσος Δελασάλ θα μπορούσε το Ρετζίκι να μπει στις τουριστικές καλένδες με πραγματοποίηση φεστιβάλ κι εκδηλώσεων κατά τη διάρκεια της Άνοιξης ή του Καλοκαιριού.
Πως θα φτάσετε
Ακολουθώντας τον οδικό άξονα από τη Θεσσαλονίκη προς το ΓΝ Παπανικολάου και αφού περάστε το Ρετζίκι /Πεύκα και πριν μπείτε στον οικισμό του Ασβεστοχωρίου θα συναντήσετε την Φάρμα Ασβεστοχώρι. Μπορείτε να σταθμεύσετε εκεί και να κατηφορίσετε το μονοπάτι που θα συναντήσετε ακριβώς δίπλα στην περίφραξη στο σημείο που δείχνει και ο χάρτης. Σε απόσταση περίπου 400 μέτρων θα συναντήσετε την βυζαντινή γέφυρα.
