Σε ένα ακόμα ταξίδι αλλιώς σας προσκαλεί το Thesekdromi στις ομορφιές της φθινοπωρινής Ελλάδας. Ας γνωρίσουμε μαζί το Κολχικό, ένα πανέμορφο ταπεινό αγριολούλουδο που στολίζει τα βουνά ,τα λιβάδια και τις πλαγιές στην ηπειρωτική κι όχι μόνο Ελλάδα.
Βοτανική
Το Κολχικό είναι είναι εάν πολυετές, βολβώδες φυτό με ύψος που δεν ξεπερνά τα 20 εκατοστά.Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι COLCHICUM autumnale (Κολχικό το φθινοπωρινό. Αρχικά άνηκε στην οικογένεια των Λειριΐδων αν και πλέον τα περίπου 60 είδη έχουν μετακινηθεί σε δική τους οικογενεια, τους Κολχικίδες (Colchicaceae). Το συναντούμε και με άλλες ονομασίες όπως αγριόκρινο, χιονίστρα ,Σπασόχορτο, Κρόκος του Φθινοπώρου και σπαθόχορτο(Δεν έχει πάντως καμία σχέση με το Σπαθόχορτο ή Βάλσαμο).
Το Κολχικό διαθέτει μεγάλα ωοειδή φύλλα κι εντυπωσιακά μεγάλα ρόδινα, μωβ άνθη και ωοειδείς καρπούς. Η ανθοφορία και συγκομιδή του γίνονται το φθινόπωρο μετά τα πρωτοβρόχια όπως λέει ο λαός ενώ η καρποφορία από τον Μάιο έως τον Ιούνιο. Στο τέλος της περιόδου ανάπτυξης το φυτό αποθηκεύει ενέργεια στους κορμούς για το καλοκαίρι. Τότε το φύλλωμα ξεραίνεται και το φυτό πέφτει και πάλι σε νάρκη.
Ονομασία και Μύθος
Το όνομα «Κολχικό» προέρχεται από την Αρχαία Ελληνική Μυθολογία. Σύμφωνα με τον μύθο η Μήδεια που καταγόταν από την Κολχίδα (αρχαίο βασίλειο , στη σημερινή δυτική Γεωργία) σκότωσε τα παιδιά της χρησιμοποιώντας αυτό το φυτό ως δηλητήριο.
Κρόκος και Κολχικό ποια η διαφορά
Το Κολχικό μπορεί να είναι γνωστό και σαν φθινοπωρινός κρόκος, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται με τον Κρόκο ούτε με τη ζαφορά. Το Κολχικό αν καταναλωθεί μπορεί να προκαλέσει μέχρι και θάνατο. Το λουλούδι του Κολχικού είναι σχεδόν όμοιο μ’ αυτό του κρόκου εκτός από τους στήμονες που στο Κολχικό είναι έξι ενώ στον Κρόκο μόνο τρεις. Αυτή η χαρακτηριστική βασική διαφορά μας βοηθά στην αναγνώρισή του.
Χρήσεις και Ιδιότητες
Όλο το φυτό είναι πλούσιο στην κυριότερη δραστική ουσία την Κολχικίνη. Η δηλητηριώδης δράση της και η υπερβολική τοξικότητα του του φυτού ήταν γνωστή από την αρχαία Ελλάδα. Την εποχή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας περίπου τον 5ο αιώνα μ.Χ. ανακάλυψαν ότι το φυτό είχε και θεραπευτικές ιδιότητες. Το χρησιμοποίησαν για να θεραπεύσουν ρευματισμούς και αρθρίτιδα. Στην αραβική ιατρική το χρησιμοποίησαν για την ποδάγρα.
Το Κολχικό γενικότερα χρησιμοποιείται ως αναλγητικό, αντιρευματικό, καθαρτικό, εμετικό, αλλά κυρίως ως πηγή της κολχικίνης. Η ουσία αυτή χαρακτηρίζεται από έντονη αντιμιτωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Χρησιμοποιείται για την θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας, της περικαρδίτιδας. Επίσης χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του κληρονομικού μεσογειακού πυρετού και της νόσου Behcet. Την τελευταία δεκαετία έχει χορηγηθεί σε περισσότερους από 20.000 ασθενείς στα πλαίσια κλινικών μελετών συμπεριλαμβανομένων και τελευταίων μελετών για τον ιο COVID-19.
Χορηγείται συχνότερα υπό μορφήν δισκίων σε συνδυασμό με άλλα αντιρευματικά και αναλγητικά φάρμακα. Για την θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας κυρίως ως εκχύλισμα αποξηραμένων σπόρων (1-10 σταγόνες την ημέρα), βάμματος (5-15 στογόνες την ημέρα). Ως αλοιφή (0,01g αποξηραμένου φυτού μαζί με 20-30g λανολίνης) χρησιμοποιείται κατά του καρκίνου του δέρματος και των εξελκώσεων.
Προειδοποίηση: Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλεπιδράσουν με το/τα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα. Μπορεί επίσης, να επιβαρύνουν περεταίρω εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες με κίνδυνο για την υγεία και την ζωή του ασθενούς.
Πηγή
Εργαστήριο Φαρμακολογίας Πανεπιστήμιου Ιωαννίνων
