Στις συχνές αποδράσεις μας στη Φύση συχνά το Thesekdromi συναντά γνωστά και άγνωστα φυτά και βότανα που μας μαγεύουν. Έτσι στην απόδραση μας στη μαγευτική λίμνη Δοϊράνη εντοπίσαμε ένα πανέμορφο λουλούδι στις όχθες της Λίμνης. Πρόκειται για το Βούτομο (Butomus umbellatus). Διαβάστε εδώ το αφιέρωμα στη Δοϊράνη: Απόδραση στη Λίμνη των Συνόρων (A’ μέρος).
Βοτανική
Το Βούτομο , Butomus umbellatus (Βούτομος ο σκιαδοφόρος) είναι υδροχαρές φυτό που ανήκει στην οικογένεια των Βουτομοειδών. Άλλες ονομασίες είναι Ψαθί ανθοφόρο Βούρλο (αγγλική ονομασία), υδρόβια Γλαδιόλα. Είναι ενδημικό στην Ευρασία και αναπτύσσεται στις παρυφές στάσιμων κυρίως νερών. Στη χώρα μας το βρίσκουμε σε λίμνες και έλη στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία ,τη Μακεδονία,τη Φθιώτιδα και στην Κωπαΐδα. Ως φυτό είναι υδρόβιο και πολυετές , ριζωματώδες και άτριχο.
Ονομασία του φυτού
Το Βούτομο ήταν γνωστό από την αρχαιότητα . Ο Αθηναίος Θεόφραστος, που θεωρείται ο πατέρας της βοτανικής, το ονομάζει Βούτομο και το χαρακτηρίζει “λοχμώδες και αμφίβιον”. Το όνομά του προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις βους (βόδι) και τομή (κόψιμο) από το ρήμα τέμνω δηλ. κόβω, που αναφέρεται στα ξιφοειδή φύλλα του φυτού. Η ονομασία του γένους του προέρχεται από της τομές που προκαλούνται στο στόμα των βοοειδών όταν τρώνε τα αιχμηρά στις άκρες φύλλα του φυτού. Το δεύτερο όνομα του είδους, προέρχεται από το λατινικό umbellatus (σκιαδοφόρος) και αναφέρεται στην ταξιανθία του που είναι σκιάδιο.
Ένα φυτό υπό διωγμό
Το Βούτομο, Butomus umbellatus μεγαλώνει σε βάλτους και λίμνες και το βάθος του στο νερό μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 2 μέτρα. Στη Βόρεια Αμερική θεωρείται σοβαρό επεκτατικό ζιζάνιο καθώς αναπτυσσόμενο εκτοπίζει την τοπική βλάστηση. Ριζώνοντας, αυξάνεται ολοένα ο πληθυσμός του και μπορεί ακόμα και να εμποδίσει κάπου τη διέλευση με βάρκα. Μετά τη φύτευσή του μπορεί να εξαπλωθεί σε μεγάλες αποστάσεις καθώς απλώνει τα ριζικά του συστήματα πολύ εύκολα. Ο έλεγχος του είδους είναι δύσκολος καθώς δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ζιζανιοκτόνα σκευάσματα στο νερό.
Σε μερικές πολιτείες των ΗΠΑ είναι παράνομο να πουλάς ή να αγοράζεις φυτά Butomus umbellatus.
Χρήσεις του φυτού
Τα σκληρά λογχοειδή φύλλα του χρησιμοποιούνται για να κατασκευαστούν ψάθες και καλάθια. Σε ορισμένα μέρη της Ρωσίας χρησιμοποιούν τα ριζώματα ως τρόφιμο. Αφού ψήνουν το ρίζωμα το χρησιμοποιούν ως υποκατάστατο του ψωμιού καθώς περιέχει άμυλο περισσότερο από 50%. Η ρίζα επίσης να αφού αποξηραθεί και αλεσθεί σε σκόνη χρησιμοποιείται ως πυκνωτικό σε σούπες ή να προστεθεί σε άλευρα δημητριακών κατά την παρασκευή ψωμιού. Είναι τέλος φυτό που αγαπούν ιδιαίτερα οι μέλισσες.
