Το Τhesekdromi συνέχιζει να σας παρουσιάζει γνωστά και άγνωστα φυτά που συναντάτε στις εξορμήσεις σας στην ελληνική Φύση και συνεχίζοντας να σας ταξιδεύουμε αλλιώς παρουσιάζει ένα από τα πιο πολύτιμα αλλά συχνά παρεξηγημένα βότανα. Αυτό δεν είναι άλλο παρά η πασίγνωστη σε όλους μας τσουκνίδα. φυτό που συναντάμε παντού στην Ελλάδα σε αγρούς χωράφια και κήπους
Βοτανική
Η τσουκνίδα ανήκει στην οικογένειά των Κνιδοειδών (λατινικα Urticaceae ). Πρόκειται για αυτοφυές φυτό, με 40 περίπου είδη παγκοσμίως.Στην Ελλάδα συνήθως αναφέρουμε ως τσουκνίδα την Urtica dioica Ως φυτό είναι μια πολυετής πόα ύψους έως 120cm.Διαθέτει ίσιο κορμό, ωοειδή, πράσινα, οδοντωτά φύλλα και μικρά, σφαιρικά άνθη.
Τα φύλλα και ο κορμός είναι σκεπασμένα με λεπτές τρίχες οι οποίες περιέχουν μία μικρή κύστη με ένα εξαιρετικά ερεθιστικό υγρό. Όταν αυτές οι τρίχες του φυτού έρθουν επαφή με το δέρμα προκαλούν άμεσα τσούξιμο, ερεθισμό και πρήξιμο.
Η ανάπτυξη των φύλλων γίνεται κατά τον Μάιο, η ανθοφορία από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο και η καρποφορία από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο.Την βρίσκουμε κατά τόπους και με άλλες ονομασίες όπως Αγκινίδα, Ακαληφή και Ούρτικη.
Χρήσεις και Ιδιότητες
Οι τσουκνίδες ουσιαστικά είναι ζιζάνια, όμως σε μερικές περιοχές κάποια είδη έχουν μεγάλη σημασία. Η τσουκνίδα περιέχει Ισταμίνη, μυρμηκικό οξύ, χλωροφύλλη, ακετυλοχολίνη, σεροτονίνη, γλυκοκινόνες, μέταλλα, βιταμίνες Α,Β, C, ταννίνες, αιθέριο έλαιο, πρωτεΐνες.
Ήδη από την αρχαιότητα γνωρίζουμε πως ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε την τσουκνίδα για την ίαση πολλών ασθενειών και κυρίως των δερματικών βλαβών και κυρίως για δαγκώματα ζώων.
Το φυτό φαίνεται πως εμφανίζει αντιασθματικές, αντιρρευματικές, αντισμηγματορροϊκές, στυπτικές, διουρητικές, γαλακταγωγές, αιμοστατικές και υπογλυκαιμικές ιδιότητες. Όπως μας ενημερώνει εύστοχα το Τμήμα Φαρμακολογίας του τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων το καταναλώνουμε υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) κατά της αρθρίτιδας, του άσθματος, των λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης, της βρογχίτιδας, της ουλίτιδας, της ουρικής αρθρίτιδας, της νεφρολιθίασης, της λαρυγγίτιδας, της σκλήρυνσης κατά πλάκας, της ισχιαλγίας και της τενοντίτιδας. Χρησιμοποιήστε επίσης εξωτερικά κατά της λιπαρότητας των μαλλιών και της πιτυρίδας, του εκζέματος, των ερεθισμών και των μικροτραυματισμών του δέρματος.
Η ρίζα του φυτού εμφανίζει διουρητική δράση και θεωρείται ότι βοηθά στην αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη (ΒΡΗ) και άλλων προβλημάτων του προστάτη. Ακόμα χρησιμοποιείται υπό τη μορφή εγχύματος για την αντιμετώπιση της αναιμίας, της εμμηνόρροιας, των αιμορροΐδων και των συμπτωμάτων της αλλεργίας.
Ως αφέψημα παρασκευαστεί το ροφημα (τσάι: μία κουταλιά του ξηρού βοτάνου βράζει σε ένα φλυτζάνι νερό, μέχρι 3 φορές την ημέρα).Ως εγχύμα (μία κουταλιά του ξηρού βοτάνου εμβαπτίζεται σε βραστό νερό για 15min, 2-3 φορές την ημέρα). Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα υπό τη μορφή καταπλάσματος και στο τριχωτό της κεφαλής υπό τη μορφή λοσιόν.
Προσοχή διότι μπορεί να επιφέρει και ανεπιθύμητες Ενέργειες .Συχνά παρατηρήσεις ερεθισμός του δέρματος, πιθανή εκδήλωση ερεθισμού στα νεφρά μόνο από τα μεγάλα και όχι από τα νεαρά φύλλα του φυτού. Πιθανή αλληλεπίδραση με φάρμακα κατά του σακχαρώδους διαβήτη, της υπέρτασης και διεγερτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος.Αντενδείκνυται ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Άλλες χρήσεις της τσουκνίδας
Η τσουκνίδα εκτός από θεραπευτικές ιδιότητες είχε διαχρονικά και διαφορετικές χρήσεις.
Από αρχαιολογικά ευρήματα σε όλη την Ευρώπη έχουν έχουν βρεθεί ίνες τσουκνίδας που φαίνεται να έχουν χρησιμοποιηθεί σε διάφορες χώρες για την κατασκευή διχτυών ψαρέματος και σπάγκων ακόμα και χορδών.
Στην Σκωτία του 17ου αιώνα χρησιμοποίησαν την τσουκνίδα για την κατασκευή ανθεκτικών ενδυμάτων.
Κατά την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι Γερμανοί έφτιαξαν τις στολές των στρατιωτών τους με μίγμα από τσουκνίδες καθώς δεν επαρκούσε το βαμβάκι.
Στον αντίποδα οι τσουκνιδόπιτες και οι τσουκνιδόσουπες ήταν από τα συχνότερα φαγητά την εποχή της Κατοχής.
Ως πίτα έχει υπέροχη γεύση ενώ αφού τη βράσουμε μπορεί να γίνει μια εξαιρετική σαλάτα.Θεωρείται επίσης στη λαϊκή ιατρική και αφροδισιακό.Συχνά οι αποξηραμένες τσουκνίδες δίνονται σαν τροφή σε ζώα.
Επίσης ένα άλλο βότανο που αποτελεί αντίδοτο για τον ερεθισμό της Τσουκνίδας είναι το πεντανευρο.
Προειδοποίηση: Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλεπιδράσουν με το/τα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα. Μπορεί επίσης, να επιβαρύνουν περεταίρω εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες με κίνδυνο για την υγεία και την ζωή του ασθενούς.
Πηγή :
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Εργαστήριο Φαρμακολογίας
