Συνεχίζοντας να σας παρουσιάζουμε γνωστές αλλά και άγνωστες γωνιές της Θεσσαλονίκης θα γνωρίσουμε σήμερα ένα συμμαχικό νεκροταφείο στην περιοχή της Εξοχής μόλις είκοσι λεπτά από το κέντρο της πόλης στον οδικό άξονα προς τον Χορτιάτη.
Πρόκειται ουσιαστικά για Στρατιωτικό Κοιμητήριο της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Στην περιοχή είχαν την έδρα τους λόγω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τον Ιανουάριο του 1916 έως τον Ιανουάριο του 1919 πολλές νοσοκομειακές μονάδες της Μεγάλης Βρετανίας και των αποικιών της. Την εποχή εκείνη η περιοχή ονομαζόταν Κιρέτσκοϊ (KIRECHKOI) ενώ ο Χορτιάτης Χορτάκοϊ (HORTAKOI ). Λόγω του υψομέτρου και του καλού κλίματος επιλέχθηκε η περιοχή για τη δημιουργία νοσοκομειακών μονάδων. Το 1918 ξεσπά η επιδημία της ισπανικής γρίπης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα και άλλα νοσοκομεία να μεταφερθούν στην περιοχή και να αρχίζουν να ενταφιάζονται στο σημείο αρκετοί στρατιώτες που υπήρξαν θύματα της γρίπης.
Η επιδημία της ισπανικής γρίπης δεν κράτησε παραπάνω από τρεις μήνες είχε όμως σαν αποτέλεσμα να γεμίσουν τα τρία τέταρτα του νεκροταφείου. Οι τελευταίες ταφές έγιναν τον Ιανουάριο του 1919.
Σήμερα φιλοξενούνται 588 σωροί στρατιωτών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Επίσης είναι θαμμένοι 58 Βουλγάροι αιχμάλωτοι πολέμου και 17 Βρετανοί στρατιώτες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ακόμη 12 τάφοι μεταφέρθηκαν από το Προτεσταντικό Κοιμητήριο της Θεσσαλονίκης.
Ο χώρος του κοιμητηρίου σήμερα
Μέσα σε ένα λιθόκτιστο περίβολο εντάσσεται το συγκρότημα του Βρετανικού Στρατιωτικού Κοιμητηρίου. Η βαριά σιδερένια πόρτα και οι δυο επιγραφές εκατέρωθεν της πύλης προϊδεάζουν τον επισκέπτη για την σημαντικότητα του μνημείου. Σε ολόκληρη την έκτασή του ο χώρος είναι στρωμένος με γρασίδι, πάνω στο οποίο έχουν τοποθετηθεί οι τάφοι των στρατιωτών με απόλυτη συμμετρία.
Πάνω σε κάθε τάφο είναι χαραγμένο το όνομα του νεκρού στρατιώτη και το τάγμα στο οποίο υπηρετούσε. Σε περίπτωση μη ταυτοποίησης του νεκρού, υπάρχει η επιγραφή “A soldier of the Great War known unto God” «Ένας στρατιώτης του Μεγάλου Πολέμου γνωστός στο Θεό»
Στο μέσο περίπου του κοιμητηριού βρίσκεται ένας μαρμάρινος θα λέγαμε βωμός με την επιγραφή “Their name liveth for evermore”- “Το όνομά τους θα ζει στην αιωνιότητα”, μια κατασκευή που υπάρχει σε όλα σχεδόν τα «κοινοπολιτειακά» κοιμητήρια. Επίσης αυτό που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη από μακριά είναι ο μεγάλος μαρμάρινος σταυρός με ένθετη μεταλλική διακόσμηση σπαθιού.
Στην εσωτερική πλευρά της πύλης εισόδου υπάρχει μεταλλική ενημερωτική πινακίδα και θυρίδα, μέσα στην
οποία υπάρχει ευρετήριο όπου αναφέρεται η ακριβής θέση ταφής του κάθε πεσόντα στρατιώτη. Συγκινητικό και το βιβλίο επισκεπτών ειδικά όταν αντικρίζει κάποιος τις αφιερώσεις από απόγονους νεκρών στρατιωτών που συχνά έρχονται για να αποτίσουν φόρο τιμής στους προγόνους τους.
Tips4Travellers
Με αίσθημα σεβασμού, δέους και περισυλλογής οφείλουμε να προσεγγίζουμε ένα τέτοιο χώρο όπως το Στρατιωτικό Κοιμητήριο στην Εξοχή. Μπορούμε ευκολά να προσεγγίσουμε την περιοχή είτε με όχημα αφού βρίσκεται κοντά στον άξονα της οδού Παπανικολάου αλλά και με αστικό λεωφορείο της Γραμμής 57. Στη συνέχεια μπορεί κάνεις να κάνει έναν περίπατο στο Σέιχ Σου ακολουθώντας τα μονοπάτια που βρίσκονται πολύ κοντά είτε να επισκεφτεί το άγνωστο πέτρινο γεφύρι της Θεσσαλονίκης στο Ασβεστοχώρι. Αν θέλει μπορεί ο επισκέπτης να ανηφορίσει και στο Χορτιάτη για να θαυμάσει το πέτρινο Ρωμαϊκό Υδραγωγείο. Σε κοντινή απόσταση είναι και το όμορφο Ρετζίκι με το υπέροχο Άλσος Δελασάλ.
Διαβάστε εδώ για το Άλσος ΔΕΛΑΣΑΛ, το “μαγικό” κτήμα των Άμποτ.
