Με τον ερχομό της Άνοιξης πλέον και ημερολογιακά, είναι η κατάλληλη στιγμή για περιπάτους στο βουνό. Σε μία ακόμη περιπλάνηση μας στη φύση και συγκεκριμένα στο Σέιχ Σου συναντήσαμε ένα από τα πιο σημαντικά αλλά ξεχασμένο από πολλούς βότανο, το Πεντάνευρο.
Το πεντάνευρο είναι φυτό-πόα που έχει ύψος 15-30 εκατοστά. Έχει μεγάλα, πλατιά, σκουροπράσινα, λογχοειδή, χνουδωτά φύλλα με πέντε νεύρα που διακρίνονται πολύ εύκολα αν σπάσουμε το κοτσάνι των φύλλων του. Η ανθοφορία γίνεται από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο και η συγκομιδή από τον Μάιο έως τον Ιούνιο. Η επιστημονική του ονομασία είναι Plantago από το λατινικό Planta που σημαίνει το πέλμα του ποδιού. Άλλα ονόματα που του αποδίδονται στη λαϊκή παράδοση είναι Πεντάνευρο, Αρνόγλωσσο, Πετειναράκι και Ψυλλόχορτο. Είναι πολύ κοινό σε ξερά εδάφη, στα αναχώματα και τις άκρες των δρόμων. Τα δύο είδη που συναντάμε συχνότερα είναι το Πεντάνευρο το μεγάλο και το Πεντάνευρο το λογχοειδές. Το λογχοειδές διαφέρει από το πεντάνευρο το μεγάλο στα φύλλα που είναι πιο μακρόστενα και λογχοειδή, ενώ τα στάχυα του είναι πιο κοντά. Έχουν αμφότερα τις ίδιες φαρμακευτικές ιδιότητες.
Φαρμακευτικές Ιδιότητες και χρήσεις
Το πεντάνευρο ήταν ανέκαθεν γνωστό ως φυτό που θεραπεύει τις πληγές. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες αναφέρονται στον Διοσκουρίδη, στο Γαληνό και άλλους διάσημους γιατρούς στην αρχαιότητα. Ακόμη και ο Σαίξπηρ αναφέρει το πεντάνευρο ως εξαιρετικό γιατρικό για τα πρησμένα πόδια στο έργο του “Ρωμαίος και την Ιουλιέτα”.
Παλιά, η χρήση φύλλων πεντάνευρου ήταν διαδεδομένη για την ανακούφιση των ποδιών των κουρασμένων οδοιπόρων
Στο πεντάνευρο όλα τα τμήματα του φυτού χρησιμοποιούνται για τις ιδιότητες τους. Όλο το φυτό αρχικά χρησιμοποιείται ως διουρητικό, αποχρεμπτικό, μαλακτικό για κρυολογήματα ενώ είναι επίσης αιμοστατικό και επουλωτικό. Χορηγείται υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι) για την αντιμετώπιση διαφόρων εντερικών διαταραχών, όπως οι διάρροιες και δυσεντερίες και το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Επίσης μπορεί να βοηθήσει και κατά των αιμορροΐδων, της κυστίτιδας και σε περιπτώσεις πέτρας στα νεφρά ή στη χολή.
Βοηθά επίσης στη θεραπεία της καταρροής, της βρογχίτιδας, της ιγμορίτιδας και του άσθματος. Εφαρμόζεται εξωτερικά υπό τη μορφή καταπλάσματος ως επουλωτικό και αντισηπτικό σε πληγές και φλεγμονές του δέρματος.
Σύμφωνα με το Εργαστήριο Φαρμακολογίας του τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ο τρόπος χορήγησης ως διουρητικό και αντιπυρετικό είναι υπό τη μορφή αφεψήματος. Για το Πλαντάγο το λογχοειδές (τσάι: 100g ξηρού βοτάνου βράζουν σε 1lt νερό, 2 ποτήρια την ημέρα) και εγχύματος (50-60g αποξηραμένων φύλλων σε 1lt βραστό νερό για 5-15min, 2 ποτήρια την ημέρα). Στη λαϊκή ιατρική εφαρμόζεται υπό τη μορφή καταπλάσματος του φυτού σε φλεγμονές και πληγές του δέρματος.
Το πεντάνευρο στην κουζίνα μας μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκο σε σαλάτες συνδυαστικά με άλλα λαχανικά. Επίσης σε ομελέτες ή βραστό με διάφορα άλλα άγρια χόρτα δίνει υπέροχους γευστικούς συνδυασμούς.
Προειδοποίηση: Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλεπιδράσουν με το/τα φάρμακα που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα. Μπορεί επίσης να επιβαρύνουν περεταίρω εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες με κίνδυνο για την υγεία και την ζωή του ασθενούς.
πηγή
Εργαστήριο Φαρμακολογίας του τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
