Είναι απίστευτη η μεγάλη ποικιλία από βότανα που συναντάμε στις εξορμήσεις μας στη φύση στην ελληνική ύπαιθρο. Το Thesekdromi σε μια εξόρμηση εντόπισε ένα άγνωστο βότανο που όμως η χρήση του απαντάται στην καθημερινότητά μας και σας το παρουσιάζει στο ταξίδι αλλιώς, το βότανο Αλκάνα η Βαφική .
Η ρίζα Άλκανετ (Alkanna Tinctoria) ή Aλκάνα ή βαφόρριζα ή Χάβα Τζίβα (Xava civa) ανήκει στην οικογένεια των Βοραγινιδών (Boraginaceae) προέρχεται από ένα φυτό, γνωστό από την αρχαιότητα, που ενδημεί στις παραθαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου. Στην Ελλάδα υπάρχουν 15 είδη του γένους Alkanna, από τα οποία το Alkanna tinctoria είναι το πιο σύνηθες.
Τα άνθη του είναι αυτά που ξεχωρίζουν την Αλκάνα για το ιδιαίτερο χρώμα τους που είναι μπλε-μωβ. Η ρίζα του φυτού έχει έντονο βαθύ κόκκινο χρώμα. Από την ρίζα παράγεται μία ουσία που χρησιμοποιείται ως φυσική χρωστική σε καλλυντικά (ρουζ, κραγιόν, αλοιφές, κρέμες, σαπούνια και βερνίκια).Επίσης χρησιμοποιείται για χρωματισμό στα κρασιά, αλλά και για τη βαφή ξύλου ή πέτρας.
Οι δραστικές ουσίες και οι χρήσεις της Αλκάνας
Η Αλκάνα περιέχει δυο δραστικότατές ουσίες τη σικονίνη και την αλκανίνη. Η σημαντικότερη και πιο ενδιαφέρουσα ιδιότητα της αλκανίνης και της σικονίνης είναι η επουλωτική τους δράση. Πρώτοι οι αρχαίοι βοτανολόγοι Θεόφραστος και Διοσκουρίδης όπως και ο Ιπποκράτης μίλησαν για τις ιδιότητες του φυτού προτείνοντας και συνταγές για τη χρήση του.
Ο Μέγας Αλέξανδρος φαίνεται να χρησιμοποιούσε τις ρίζες του φυτού Alkanna tinctoria για τη θεραπεία τραυμάτων των στρατιωτών του κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του.
Τον 17ο αιώνα ο Άγγλος φυσικός ,γιατρός και βοτανολόγος Νikolas Culpeper μίλησε για θεραπεία χρόνιων πληγών, έντονων φλεγμονών και εγκαυμάτων από φωτιά με τη βοήθεια των ριζών του φυτού Alkanna. Ωστόσο μόλις το 1976 επιβεβαιώθηκαν πειραματικά, από την ομάδα του καθηγητή Β. Παπαγεωργίου. Έγιναν αρχικά βιοδοκιμές σε πληγές του δέρματος πειραματόζωων και παρουσίασαν θαυμάσια επουλωτική ικανότητα. Στη συνέχεια διευκρινίστηκε η χημική τους δομή και επιβεβαιώθηκε η ισχυρή επουλωτική και αντιμικροβιακή δράση εκχυλισμάτων ριζών του φυτού.
Εφαρμόζεται εξωτερικά στο δέρμα ως στυπτικό και επουλωτικό υπό τη μορφή αλοιφής και ελαιώδους εκχυλίσματος. Το ελαιώδες εκχύλισμα, εκτός από την επουλωτική του δράση, έχει και ισχυρή αντιφλεγμονώδη αλλά και αντιμικροβιακή δράση έναντι μικροβίων που συχνά βρίσκονται στο δέρμα.
Προειδοποίηση: Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλεπιδράσουν με το/τα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα. Μπορεί επίσης, να επιβαρύνουν περεταίρω εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες με κίνδυνο για την υγεία και την ζωή του ασθενούς.
Πηγή
Φαρμακείο Σαμπαζιώτης Γεώργιος & Σια
