Στην Αττική θα σας ταξιδέψει το σημερινό αφιέρωμα του Thesekdromi σε ένα ακόμα βυζαντινό προσκύνημα αλλά ταυτόχρονα και μια απόδραση από το πολύβουο κέντρο της πρωτεύουσας. Θα γνωρίσουμε την βυζαντινή Μονή Καισαριανής.
Η Μονή Καισαριανής είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου και θεμελιώθηκε κάπου τον 11ο – 12ο αιώνα μ.Χ.. Στο σημείο προϋπήρχε αρχαίος ναός της θεάς Δήμητρας ή της Αφροδίτης. Ερείπια μιας παλαιότερης βασιλικής βρίσκονται στα δυτικά της μονής.
Ονομασία
Η Μονή έδωσε το όνομα της και στην γύρω περιοχή της Καισαριανής. Σχετικά με την προέλευση του ονόματος της Μονής έχουν αναπτυχθεί αρκετές θεωρίες. Η πρώτη θέλει να προήλθε από παράφραση της λέξεως σεργιάνι (περίπατο), που ανέκαθεν οι Αθηναίοι έκαναν στον Υμηττό. Η δεύτερη άποψη από κάποιον μοναχό της Μονής επ’ ονόματι Καισάριο. Μια ακόμα θεωρία συνδέει την ονομασία με την εικόνας της Παναγίας που πιθανόν μεταφέρθηκε από την Καισάρεια της Μικράς Ασίας.
Η Μονή, καθώς αναφέρει παλαιό σωζόμενο πατριαρχικό έγγραφο του 1687 μ.Χ., υπήρξε «σταυροπηγιακή», γεγονός που της προσέδιδε κύρος και ειδικά προνόμια. Μετά την κατάκτηση των Αθηνών από τους Τούρκους το 1458 μ.Χ. ο Μωάμεθ παραχώρησε φορολογική ατέλεια στην Μονή.
Σύμφωνα με μια αμφισβητούμενη πληροφορία του Γάλλου ιατρού – περιηγητού Jacob Spon (1675 μ.Χ.), ο ηγούμενος της Μονή Καισαριανής ήταν εκείνος που παρέδωσε συμβολικά τα κλειδιά της πόλεως των Αθηνών στον Μωάμεθ.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας κυρίως, η Μονή ευτύχησε να διοικηθεί από διαπρεπείς ηγουμένους και να αναπτύξει σημαντική πνευματική ακτινοβολία. Μεταξύ των σημαντικών προσωπικοτήτων που πέρασαν από τη Μονή ήταν και ο Γεώργιος Γεμιστός Πλήθωνας. Ήταν εκείνη η εποχή που η Μονή Καισαριανής απέκτησε από τους Οθωμανούς το προσωνύμιο κοτς-μπασί, δηλαδή κριού-κεφαλή. Την ονομασία αυτή την έλαβε από την κρήνη ενδεδυμένη με κεφαλή μαρμάρινου κριαριού, η οποία βρίσκεται μέχρι σήμερα στην ανατολική πλευρά του εξωτερικού τοίχους της Μονής.
Σημαντική ήταν η συνεισφορά της Μονής στην επανάσταση των Αθηνών του 1821. Η στρατηγική της θέση μέσα στον κατάφυτο Υμηττό ευνοούσε τις πολεμικές επιχειρήσεις των Ελλήνων και χρησίμευσε αρκετές φορές ως ορμητήριο ή καταφύγιο των αγωνιστών.
Επίσκεψη
Σήμερα η Μονή Καισαριανής αποτελεί αρχαιολογικό χώρο και δεν λειτουργεί ως μοναστήρι παρά μόνο δύο φορές το χρόνο την εορτή των Εισοδίων της Παναγίας και τη Μεγάλη Παρασκευή. Ο χώρος λειτουργεί με εισιτήριο και συγκεκριμένο ωράριο (Καθημερινά 8:30 – 16:00, εκτός Τρίτης.) ενώ υπάρχουν και ημέρες δωρεάν εισόδου.
Ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στους χώρους του μοναστηριού, στα κελιά των μοναχών, το μαγειρείο και την τραπεζαρία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες του νάρθηκα και του κυρίως ναού. Στον τρούλο απεικονίζεται ο Παντοκράτορας και διασώζεται σε άριστη κατάσταση.
Αποτελεί ιδανική απόδραση από την Αθήνα για πρωινή ή απογευματινή βόλτα και κυρίως εάν συνδυαστεί με το Αισθητικό Δάσος Υμηττού και τα πανέμορφα μονοπάτια που ξεκινούν έξω από τη Μονή.
