Ένα από τα κορυφαία αρχαιολογικά μνημεία-σύμβολα της Μακεδονίας θα γνωρίσουμε σήμερα σε ένα από τους πιο ιστορικούς τόπους της πατρίδας μας. Ο Λέων της Αμφίπολης είναι το σύμβολο κατατεθέν για ολόκληρο τον νομό Σερρών και δεν είναι παρά ένα ταφικό μνημείο πολεμικής δόξας και μνήμης.
Το μνημείο
Ο Λέων της Αμφίπολης είναι κορυφαίο της αρχαίας ελληνικής πλαστικής έργο του 4ου αιώνα π.Χ.. Επικρατεί η άποψη πως ήταν ταφικό μνημείο μνημείο αν κι έχει αμφισβητηθεί. Το λιοντάρι έχει ύψος 5,30 μέτρα, εμφανίζεται καθιστό στα πίσω πόδια, ενώ είναι μεγαλύτερο από τον λέοντα της Χαιρώνειας. Μαζί με τα διαδοχικά βάθρα το μνημείο υπερβαίνει τα οκτώ μέτρα. Το κεφάλι του λέοντα έχει μήκος δύο μέτρα. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως είναι έργο του πέμπτου ή του πρώτου μισού του τετάρτου π.Χ. αιώνα. Αξιοπερίεργο είναι το γεγονός δεν μνημονεύουν την ύπαρξη του μνημείου αρχαίοι συγγραφείς.
Η ανεύρεση του Μνημείου
Η ιστορία του περήφανου λιονταριού ,ανέκαθεν σύμβολο των αρχαίων Μακεδόνων, έμμελε να συνδεθεί και με τη νεότερη πολεμική ιστορία της Μακεδονιας. Τα πρώτα αρχιτεκτονικά σπαράγματα του λέοντα εντόπισαν Έλληνες στρατιώτες, που είχαν στρατοπεδεύσει εκεί κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο το 1912. Τον Αύγουστο του 1916 Άγγλοι στρατιώτες κατασκευάζοντας οχυρωματικά έργα στη γέφυρα της Αμφίπολη έφεραν στην επιφάνεια μαρμάρινα κομμάτια του σώματος λιονταριού. Επιχείρησαν μάλιστα να τα μεταφέρουν ως τη θάλασσα προκειμένου να τα πάρουν μαζί τους στην Αγγλία. Ωστόσο οι βουλγαρικοί βομβαρδισμοί δεν ευόδωσαν την προσπάθειά τους.
Η αναστήλωση του Μνημείου
Τη δεκαετια του 30 η εταιρεία Μονξ-Γιούλεν πραγματοποίησε έργα αποξήρανσης της κοιτης του Στρυμονα και οι εργάτες βρήκαν πραγματικά μέσα σε λάσπη του ποταμού τεράστια τεμάχια του μαρμάρινου λέοντος. Τελικά το 1937, χάρη σε πρωτοβουλία του πρεσβευτή των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα Λίνκολν ΜακΒη, την ιδιωτική πρωτοβουλία και τη συμπληρωματική ενίσχυση του ελληνικού κράτους η αναστύλωση του μνημείου ήταν γεγονός.
Η πραγματική θέση , οι θεωρίες και ο θρύλος
Σύμφωνα με τον καθηγητή Δημήτρη Λαζαρίδη, από τους πρώτους ανασκαφείς της Αμφίπολης, ο Λέων της Αμφίπολης ήταν ταφικό μνημείο προς τιμή του Λαομέδοντα από τη Λέσβο ενός από τους πιο σημαντικούς στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πιθανοί ένοικοι του τάφου έχουν αναφερθεί παλιότερα και άλλοι στρατηγοί του Μ. Αλεξάνδρου όπως ο Νέαρχος ή ο Ανδροσθένης. Άλλη εκδοχή θέλει το λιοντάρι να βρισκόταν στην κορυφή του Τύμβου Καστά. Στις πρόσφατες ανασκαφές που έγιναν εκεί μάλιστα οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως τμήμα της ράχης του γλυπτού καθώς και τα θεμέλια του πρώτου βάθρου, στην κορυφή του λόφου. Και για αυτή την άποψη διατύπωσαν εντάσεις συμμετέχοντες στα πλαίσια του 28ου Αρχαιολογικού Συνεδρίου στο ΑΠΘ. Σύμφωνα με αυτές τις ενστάσεις καθότι τα ιζήματα χαλαζιακών άμμων και αργίλου και ψαμμίτη δύσκολα θα μπορούσαν να αντέξουν το συνολικού βάρους 1.500 τόνων επιβλητικό κτίσμα.
Ο λαϊκός θρύλος θέλει το λιοντάρι να μην έχει γλώσσα, για να μην αποκαλύψει ποτέ τον ένοικο του τάφου
Άλλη παράδοση αναφέρει πως όταν ο δημιουργός του Λιονταριού ολοκλήρωσε το έργο του και διαπίστωσε πως το λιοντάρι δεν είχε γλώσσα απελπισμένος το πέταξε στον ποταμό Στρυμόνα προκειμένου να μην το δει κανείς και ντροπιαστεί
Το ασφαλές συμπέρασμα που εξάγουμε είναι πάντως ο Λέων της Αμφίπολης είτε ήταν ταφικό είτε άλλης χρήσης μνημείο ήταν σύμβολο της μεγάλης δύναμη της πόλης.
Κατά την περιδιαβασήσας στα μέρη αυτά της Μακεδονίας αξίζει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε το μνημείο που απέχει 45 χλμ. από τις Σέρρες , 1 ώρα από τη Θεσσαλονίκη ενώ είναι και σε μικρή απόσταση από την Καβάλα και τη Δράμα.
