Πλησιάζοντας τη γιορτή της επετείου της μεγάλης παλιγγενεσίας του έθνους, το Thesekdromi σας παρουσιάζει μια ιστορική τοποθεσία όπου έγινε μια από τις μάχες που καθορίσαν την συνέχεια του αγώνα. Το Χάνι της Γραβιάς με την ηγετική μορφή του Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Η Μάχη
Η Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς ήταν μία από τις σπουδαιότερες πολεμικές αναμετρήσεις της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Η μάχη διαδραματίστηκε λίγες μέρες μετά την νικηφόρα για του Τούρκους μάχη της Αλαμάνας όπου ο ήρωας Αθανάσιος Διάκος είχε βρει μαρτυρικό θάνατο. Το ηθικό των Ελλήνων είχε καταρρακωθεί. Ο νικητής της Αλαμάνας Ομέρ Βρυώνης, αποφασίζει να προχωρήσει προς την Πελοπόννησο αλλά νωρίτερα να σβήσει όλες τις εστίες αντίστασης στη Στερεά Ελλάδα.
Οι σημαντικότεροι οπλαρχηγοί της Ρούμελης όμως, είναι αποφασισμένοι να τον εμποδίσουν. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Δυοβουνιώτης και ο Πανουργιάς συναντιούνται σ’ ένα παλιό χάνι, ξενοδοχείο εκείνης της εποχής, στο Χάνι της Γραβιάς για να οργανωθούν. Άλλες μαρτυρίες υποστηρίζουν πως ο ίδιος ο Ομέρ Βρυώνης, που γνώριζε τον Ανδρούτσο από την αυλή του Αλή Πασά στα Γιάννενα, του ζήτησε να συναντηθούν εδώ για να τον πείσει να παραδοθεί. Προέκυψαν διαφωνίες ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης του πολυάριθμου τουρκικού στρατού (9000 πολεμιστές και περίπου 1000 έφιπποι) και ο Ανδρούτσος ανέλαβε την πρωτοβουλία και επέλεξε το πλίνθινο, μικρό χάνι για οχυρό.
Προετοιμασία
Ο Πανουργιάς και ο Γιάννης Δυοβουνιώτης δεν δέχτηκαν την πρόταση του Ανδρούτσου και προτίμησαν να πάρουν θέσεις μάχης στον δρόμο για το Χάνι. Ο Ανδρούτσος δεν ήθελε να επιβάλλει στους άνδρες του να τον ακολουθήσουν. Το Χάνι ήταν πλινθόκτιστο και οι άνδρες του Ομέρ Βρυώνη θα μπορούσαν να το ανατινάξουν και να τους οδηγήσουν σε βέβαιο θάνατο. Η παράδοση αναφέρει πως ο Ανδρούτσος άρχισε να χορεύει τσάμικο και καλούσε τους πιο τολμηρούς να πιαστούν στον χορό και να τον ακολουθήσουν μέσα στο χάνι. Οι γενναίοι άντρες μετέτρεψαν το χάνι σε οχυρό. Έφραξαν τα ανοίγματα με πέτρες και άνοιξαν πολεμίστρες. Οι κάνες των όπλων τους έβγαιναν από τα παράθυρα και τις τρύπες των τοίχων.
Μόλις έφτασε ο Ομέρ Βρυώνης ζήτησε από τον Ανδρούτσο να παραδοθεί. Το ημερολόγιο έγραφε 8 Μαΐου 1821. Ο Ανδρούτσος δεν δέχτηκε τους όρους και η διαπραγμάτευση έγινε έντονη και υβριστική, με αποτέλεσμα ο δερβίσης να πέσει νεκρός από σφαίρα του Ανδρούτσου. Αυτό ήταν και το σύνθημα της μάχης. Ακολούθησαν τουλάχιστον τρεις απανωτές επιθέσεις του τουρκικού στρατεύματος τις οποίες απώθησαν οι έγκλειστοι στο Χάνι της Γραβιάς. Η μάχη κράτησε ως αργά το βράδυ. Ο Ομέρ Βρυώνης αποφάσισε να φέρει κανόνια από τη Λαμία και να επιτεθεί το άλλο πρωί.
Πληροφορούμενος τα νέα ο Ανδρούτσος παίρνει την κατάσταση στα χέρια του και αποφασίζει ηρωική έξοδο. Στη μέση της νύχτας της 8ης προς 9ης Μαΐου, οι αγωνιστές καταφέρνουν να ξεφύγουν περνώντας κυριολεκτικά μέσα από το αντίπαλο στρατόπεδο. Κατά την έξοδο η ελληνική πλευρά έχασε μόλις έξι άνδρες. Τα θύματα των Τούρκων συνολικά ανέρχονταν πάνω από 300. Το σχέδιο του Ανδρούτσου αποδείχτηκε υποδειγματικό και είχε τεράστιο αντίκτυπο τόσο στο ηθικό των επαναστατημένων Ελλήνων όσο και σε στρατηγικό επίπεδο, για την εξέλιξη της επανάστασης.
Το Χάνι της Γραβιάς σήμερα
Σήμερα ακριβώς απέναντι από την ιστορική τοποθεσία που βρίσκονταν το Χάνι της Γραβιάς έχει δημιουργηθεί πανομοιότυπα ένα χάνι που ακόμα αναβλύζει δόξα και εμπνέει ηρωισμό στους συγχρόνους επισκέπτες.
Από το αυθεντικό χάνι της εποχής δεν έμειναν παρά μόνο λίγα ερείπια αφού οι Τούρκοι το ισοπέδωσαν ολοκληρωτικά μετά την εκκένωσή του ως εκδίκηση για την πανωλεθρία.
Σταύλος 
κουζίνα
Οι χώροι που επισκέπτεται ο επισκέπτης της περιοχής θυμίζουν τα χάνια την εποχή της μεγάλης μάχης. Υπάρχουν αναστηλωμένοι όλοι οι χώροι όπως ο σταύλος για τα ζώα, ο γυναικωνίτης, η κουζίνα, ο φούρνος και οι υπόλοιποι χώροι που διέθετε ένα χάνι εκείνη την εποχή. Πλαισιωμένοι οι χώροι με αυθεντικά αντικείμενα της καθημερινής ζωής αλλά ακόμα και με οπλισμό εκεινής της ιστορικής περιόδου. Συγκινητικό το αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ανδρούτσο που μέσω βιντεοπροβολής παρακολουθεί ο επισκέπτης αφού περάσει το κατώφλι στο Χάνι.
Κάθε χρόνο στις 8 Μαΐου γίνεται αναπαράσταση της θρυλικής μάχης που συγκεντρώνει πλήθος κόσμου στην περιοχή
Tips4Travellers
Η Γραβιά είναι ένα όμορφο χωριό σε απόσταση περίπου 200 χλμ. από την Αθήνα. Ο χώρος στο Χάνι της Γραβιάς παραμένει ανοικτός κάθε μέρα από τις 09:00 – 17:00. Οι τιμές των εισιτηρίων είναι 4 και 2€ ανάλογα την κατηγορία που ανήκετε.
Οι χώροι είναι κατάλληλα διαμορφωμένοι για άτομα με μειωμένη κινητικότητα.
