Η Ιερά Μονή της Αγίας Θεοδώρας βρίσκεται στην καρδιά του κέντρου της Θεσσαλονίκης και αποτελεί άλλο ένα κομμάτι ιστορίας και πολιτισμού στην πόλη μας
Το μοναστήρι της Αγίας Θεοδώρας βρίσκεται απέναντι από την πλατεία Άθωνος, λίγα μέτρα πιο κάτω από τους τεχνίτες της πλατείας και συγκεκριμένα στην οδό Ερμού.
Ιστορική αναδρομή
Η Ιερά Μονή της Αγίας Θεοδώρας κατά τον βίο της Αγίας χτίστηκε περίπου το 837 μΧ όταν η Αγία κατέφυγε εκεί με σκοπό να μονάσει . Το μοναστήρι ήταν αφιερωμένο στον πρωτομάρτυρα Άγιο Στέφανο. Οι χώροι που ήταν αφιερωμένοι σε αυτόν ήταν το σημερινό παρεκκλήσι της Παναγίας όπου μεταφέρθηκαν τα λείψανα της Αγίας μετά την ανακομιδή τους. Το καθολικό της μονής είχε παρόμοια αρχιτεκτονική με τον κοντινό ναό της Αγίας Σοφίας, προφανώς σε μικρότερες διαστάσεις.
Μετά την ανακομιδή των λειψάνων της Αγίας είναι βέβαιο πως το μοναστήρι λειτουργούσε ως κοινοβιακό ωστόσο δεν γνωρίζουμε γιατί πλέον διατηρείται ως ενοριακός ναός.
Kizlar Manastir
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και συγκεκριμένα το 1430 οι κατακτητές κατατεμάχισαν το λείψανο της Αγίας ωστόσο δεν κατέστρεψαν τον ναό, ούτε τον μετέτρεψαν σε τζαμί. Εκείνη την περίοδο το μοναστήρι αριθμούσε 200 μοναχές, γι’ αυτό το λόγο οι Τούρκοι ονόμαζαν το μοναστήρι Kizlar Manastir ( Μοναστήρι των Κοριτσιών).
Οι μεγάλες πυρκαγιές
Το καθολικό της μονής επλήγη καίρια κατά τις δύο πυρκαγιές του 1890 και 1917. Η πυρκαγιά του 1917 κατέστρεψε ολοκληρωτικά το καθολικό. Το μόνο κτίσμα που διασώθηκε ήταν το κωδωνοστάσιο του ναού, το οποίο κτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνος.
Το έργο του μακαριστού Μητροπολίτη Παντελεήμων του Β´
O νέος ναός χτίστηκε κοντά στο κατεστραμμένο καθολικό το 1935. Το 1957 ο Μητροπολίτης Παντελεήμων Β΄ ανήγειρε τη δυτική πλευρά της Μονής, όπου λειτούργησαν το φοιτητικό οικοτροφείο καθώς και εκκλησιαστική σχολή. Από το 1974 λειτουργεί ως ανδρικό μοναστήρι ενώ το 1989 ιδρύεται στο χώρο της μονής το Κέντρο Αγιολογικών Μελετών της Ι. Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.
Αξίζει να σημειωθεί πως το Μοναστήρι συντηρεί με δικά της έξοδα το οικοτροφείοτου Αγίου Αντωνίου και προβαίνει σε εκδόσεις βιβλίων. Μάλιστα έχει υπό την «σκέπη» της και πέντε μετόχια:
- Το ναό του Αγίου Αντωνίου
- Το παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου του Τρανού
- Το ναό του Αγίου Παντελεήμονος
- Το παρεκκλήσιο της Παναγίας Ελεούσης
- Τη Μονή Λατόμου του Οσίου Δαβίδ
Πηγές πληροφοριών: