Το Thesekdromi συνεχίζει το οδοιπορικό στα προσκυνήματα της Ελλάδος στο Περιβόλι της Παναγίας, το Άγιον Όρος. Πραγματοποιούμε ένα Προσκύνημα στην Ιερά Μονή Ξενοφώντος μαθαίνουμε την ιστορία της βιώνοντας κατά το δυνατό το νόημα της ορθόδοξης μοναστικής ζωής.
Τοποθεσία
Την Ιερά Μονή Ξενοφώντος βρίσκουμε δίπλα στη θάλασσα στην Νοτιοδυτική πλευρά της χερσονήσου του Αγίου Ορους ανάμεσα στην Μονή Δοχειαρίου και Αγίου Παντελεήµονος. Στην ιεραρχική τάξη των Αγιορείτικων μονών κατέχει την δέκατη έκτη (16η) θέση.
Ιστορικό
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, στον σημερνό χώρο της Μονής προϋπήρχε ένα μικρός ναός του Αγίου Δημητρίου. Την Μονή ίδρυσε λίγο πριν το 998 ο όσιος Ξενοφών .
Ήδη από τους πρώτους αιώνες, ἡ Μονή συγκέντρωσε την στήριξη και τις δωρεές των Αυτοκρατόρων της Κωνσταντινουπόλεως. Ανάμεσά τους ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Βοτανειάτης όπως επίσης και ο Αλέξιος Κομνηνός.
Παρά τις περιόδους ακμής λόγω της παραλιακής της θέσης η Μονή Ξενοφώντος, έγινε πολλές φορές στόχος πειρατικών επιδρομών. Τον 13ο αιώνα μάλιστα καταστράφηκε από Λατίνους πειρατές.
Tα πρώτα χρόνια της Τουρκικής κατοχής η Ιερά Μονή Ξενοφώντος πέρασε μεγάλη δοκιμασία. Ευτυχώς με τη βοήθεια Ηγεμόνων από τις παραδουνάβιες περιοχές την ξεπέρασε. Το 1784 την επάνδρωσε η συνοδεία του Ιερομονάχου Παϊσίου του Καυσοκαλυβίτου. Ο Παΐσιος ανέλαβε Ηγούμενος και με την πνευματική του διοίκηση και ακτινοβολία οδήγησε την Μονή σε μεγάλη αναγνώριση.
Αρχιτεκτονική
Η Ιερά Μονή Ξενοφώντος ακολουθεί τον τρόπο οργάνωσης των μονών με κλειστό οχυρωμένο περίβολο . Η ανάγκη της προστασίας από τους επιδρομείς επέβαλε ένα ισχυρό εξωτερικό τείχος με μικρά παράθυρα στο άνω μέρος του. Απαραίτητη και η μοναδική θύρα της Μονής ασφαλισμένη με βαριά θυρόφυλλα.
Τα δυο Καθολικά
Το σημαντικότερο κτίσμα της αγιορείτικης μονής είναι ο ναός που συγκεντρώνονται όλοι οι μοναχοί το λεγόμενο καθολικόν. Το καθολικό δεσπόζει στο μέσον της αυλής εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό τον κυριαρχικό του ρόλο ως κέντρου της ζωής της μονής.
Το παλαιό Καθολικό της Μονής από τα τέλη του 10ου αι
Ἡ Μονή Ξενοφώντος έχει την ιδιαιτερότητα να διαθέτει δύο Καθολικά. Το παλιό Καθολικό είναι ένα μνημείο τέχνης χώρος κατανυκτικός και υποβλητικός. Στο αρχικό κτίσμα του 10ου αι. προστέθηκαν κατά τους επόμενους αιώνες οι χοροί, ἡ λιτή και ο εξωνάρθηκας.
Το νεότερο Καθολικό από το 1817 είναι το μεγαλύτερο καθολικό των 20 κυρίαρχων Μονών του Αγίου Όρους
Το μεγάλο Καθολικό 19ου αι. εντυπωσιάζει με την μεγαλοπρέπειά του, τους οκτώ τρούλλους, και το μαρμάρινο τέμπλο του μαρμαρογλύπτη Ἀντ. Λύτρα από την Τήνο.
Το διήμερο, Σάββατο 24 και Κυριακή 25 Οκτωβρίου του 1998, ἡ Ιερα Μονή γιόρτασε με εντυπωσιακό τρόπο την χιλιετηρίδα της.
Εικόνες και κειμήλια
Η Μονή Ξενοφώντος αριθμεί περί τα 600 χειρόγραφα και περί τις 7,000 έντυπα βιβλία. Αξιόλογα έργα τέχνης είναι δύο εικόνες του 14ου αιώνα, οι άγιοι Γεώργιος και Δηµήτριος και η γνωστή θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας για την οποία η παράδοση αναφέρει ότι ήλθε το έτος 1730 από την ιερά Μονή Βατοπαιδίου.
Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου με θαυματουργικό τρόπο έφθασε από την Κωνσταντινούπολη
Ἡ εικόνα του Αγίου Γεωργίου ήλθε όπως αναφέρει η διήγηση Κωνσταντινούπολη. Κατά την εποχή της εικονομαχίας οι διώκτες των εικόνων την έριξαν αρχικά στην φωτιά. Η εικόνα παρέμεινε ανέπαφη και από το μένος τους την τραυμάτισαν με ξίφος στο πρόσωπο. Τότε έκπληκτοι οι εικονομάχοι είδαν να ρέει αίμα και από φόβο την πέταξαν στη θάλασσα. Με θαυμαστό τρόπο έφθασε στη Μονή τον 10ο αἰ., και προς τιμήν του Αγίου, ἡ Μονή έλαβε το όνομά του.
Στο μοναστήρι λειτουργεί έκθεση με προϊόντα παραγωγής της Αδελφότητός με δημιουργίες παραδοσιακών . Με ιδιαίτερη επιμέλεια και σεβασμό, οι Μοναχοί παρασκευάζουν και συσκευάζουν στα εργαστήρια του Μοναστηριακού συγκροτήματος, αγνά και παραδοσιακά προϊόντα που αποστέλλουν σε όλο τον κόσμο. Δείτε περισσότερα εδώ.