Σε ένα ακόμη προπύργιο της Ορθοδοξίας θα αναφερθούμε στο σημερινό μας αφιέρωμα στα προσκηνύματα της Ελλάδας. Την Μονή Αγίου Παύλου ίδρυσε ο Άγιος Παύλος ο Ξηροποταμινός, κτήτορας της μονής Ξηροποτάμου, στα τέλη του 10 ου αιώνα. Η Μονή η οποία είναι αφιερωμένη στην Υπαπαντή του Χριστού, πήρε το όνομα του κτήτορά της.
Η θέση της Μονής βρίσκεται σε υψόμετρο 140 μέτρων από την θάλασσα ακριβώς κάτω από την κορυφή του Άθω. Στις αρχές του 14ου αιώνα καταστράφηκε από τις λεηλασίες Καταλανών πειρατών. Στην ανασυγκρότησή της συνέβαλαν πολλοί Αυτοκράτορες του Βυζαντίου, Ηγεμόνες των Παραδουναβίων περιοχών και Τσάροι της Ρωσίας.
Τα Τίμια Δώρα
Οι σημαντικότεροι ευεργέτες όμως ήταν η οικογένεια Βράνκοβιτς, δεσπότες της Σερβίας, που ανέλαβαν την κατασκευή του Καθολικού. Η κόρη της οικογένειας Μάρω, σύζυγος του σουλτάνου Μουράτ Β΄ και μητριά του Μωάμεθ Β’ του Πορθητού έστειλε στους μοναχούς της μονής ‘Τα Δώρα των Τριών Μάγων’. Τα Δώρα αυτά ως γνωστόν είναι χρυσός, λίβανος και σμύρνα. Ο χρυσός βρίσκεται σε μορφή εικοσιοκτώ σκαλισμένων επιπέδων πλακιδίων, διαστάσεων περίπου 5εκ. x 7εκ. Ο λίβανος και η σμύρνα διατηρούνται ως μείγμα σε μορφή σφαιρικών χαντρών μεγέθους μικρής ελιάς.
Kατά την αγιορείτικη παράδοση η Μάρω επιθυμούσε να παραδώσει αυτοπροσώπως τα Τίμια Δώρα. Κατά την ανάβασή της από τον αρσανά (λιμάνι) στην Μονή, η Κυρία Θεοτόκος την εμπόδισε με υπερφυσικό τρόπο να πλησιάσει την Μονή. Έτσι δεν παραβίασε το άβατο του Αγίου Όρους και παρέδωσε ταπεινά τα Τίμια Δώρα στους ευλαβείς μοναχούς λίγο έξω από την είσοδο του μοναστηριού. Στο σημείο εκείνο τοποθετήθηκε ένας Σταυρός που σώζεται μέχρι σήμερα και λέγεται «Σταυρός της Βασιλίσσης». Το σουλτανικό έγγραφο με τις σχετικές πληροφορίες παραδόσεως των Τιμίων Δώρων φυλάσσεται στο αρχείο της Μονής του Αγίου Παύλου.
Στη σειρά ιεραρχίας των Μονών του Αγίου Όρους όπως αυτή οριστικοποιήθηκε το 18ο αιώνα, η Ιερά Μονή Αγίου Παύλου βρίσκεται στην 14η θέση. Σήμερα, Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής είναι ο Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Αγιοπαυλίτης. Στην Μονή υπάγονται δύο μεγάλες Σκήτες. Η παραθαλάσσια Nέα Σκήτη και η Σκήτη Aγίου Δημητρίου ή Λακκοσκήτη.
Στη Μονή εκτός του Καθολικού (έτσι ονομάζεται ο κύριος ναός ενός μοναστηριού) υπάρχουν εννέα Παρεκκλήσια μέσα στο μοναστηριακό της συγκρότημα με πιο αξιόλογο εκείνο του Αγίου Γεωργίου με τοιχογραφίες Κρητικής τέχνης. Ακόμη στο κύριο μοναστηριακό συγκρότημα υπάρχουν και βοηθητικοί χώροι όπως Τράπεζα, μαγειρείο, φούρνος, κελιά και συνοδικό-ηγουμενείο(ο χώρος που συζητιούνται τα θέματα της μονής).
Ξεχωριστή θέση για την Ιερά Μονή Aγίου Παύλου έχει ο κοιμητηριακός ναός που τιμάται στη μνήμη των Aγίων Πάντων.
Στις πολύτιμες εικόνες που υπάρχουν στην Μονή συγκαταλέγεται η εικόνα της Παναγίας της Μυροβλήτισσας. Η θαυματουργή αυτή εικόνα της Θεοτόκου βρισκόταν στο μοναστήρι της Κωνσταντινούπολης που λεγόταν του Μυρελαίου. Από εκεί την έφερε στο Άγιο Όρος ο Άγιος Παύλος ο Ξηροποταμινός και την αφιέρωσε στη Μονή. Η αγία αυτή εικόνα άρχισε κάποτε να αναβλύζει μύρο και γι’ αυτό από τότε ονομάζεται Μυροβλήτισσα.
Η θέα που απολαμβάνει ο προσκυνητής από το εξωτερικό κιόσκι προς τη θάλασσα ιδιαίτερα το σούρουπο, είναι μοναδική. Δεν πρέπει να λησμονούμε πως κάθε επίσκεψη στο ¨περιβόλι της Παναγίας” πρέπει να γίνεται με σεβασμό κι ευλάβεια προς τους μοναχούς και το έργο τους. Έτσι βοηθούμε κι εμείς με τη σειρά μας να διατηρηθεί η αυθεντικότητα και η αγιοσύνη του τόπου.
Πηγή
Κέντρου Διαφυλάξεως Αγιορειτικής Κληρονομιάς
