Συνεχίζοντας την περιήγηση μας στην Ελλάδα και στην πανέμορφη Λίμνη Δοϊράνη παρουσιάζουμε σήμερα τις μάχες και τα μνημεία που σημάδεψαν το τόπο θυσίας χιλιάδων ανδρών από διάφορα μέρη του πλανήτη. Θα γνωρίσουμε το επιβλητικό Μνημείο της Μάχης της Δοϊράνης που έστησαν οι Βρεττανοί για τους νεκρούς του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και τα δύο κοιμητήρια. Δείτε εδώ το Α’μέρος Δοϊράνη: Απόδραση στη Λίμνη των Συνόρων.
Η περιοχή της Δοϊράνης αποτέλεσε, λόγω της κομβικής της γεωγραφικής της θέσης, τόπο διεκδικούμενο και σκηνικό σπουδαίων μαχών. Χαρακτηριστικά με τον όρο “μάχη της Δοϊράνης” μπορούμε να αναφερθούμε σε 4 περιπτώσεις.
Ο όρος Μάχη Δοϊράνης μπορεί να αναφέρεται:
- στη Μάχη της Δοϊράνης (1913) μεταξύ ελληνικών και βουλγαρικών δυνάμεων, με νίκη των Ελλήνων (Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος).
- στη Μάχη της Δοϊράνης (1916) με εμπλεκόμενες Γαλλικές, Βρετανικές και Βουλγαρικές δυνάμεις, με νίκη των Βουλγάρων (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος).
- στη Μάχη της Δοϊράνης (1917) μεταξύ Βουλγαρικών δυνάμεων και δυνάμεων της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, με νίκη των Βουλγάρων (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος).
- στη Μάχη της Δοϊράνης (1918) με εμπλεκόμενες Ελληνικές, Γαλλικές, Βρετανικές και Βουλγαρικές δυνάμεις, με νίκη των Βουλγάρων (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος).
Έτσι στην περιοχή και πολύ κοντά μεταξύ τους ο επισκέπτης συναντά τρία στρατιωτικά μνημεία. Δυο κοιμητήρια, το ελληνικό και το βρετανικό και το Μνημείο της Μάχης της Δοϊράνης γνωστό και ως Colonial Hill.
Στρατιωτικό κοιμητήριο Βρετανικής Κοινοπολιτείας Δοϊράνης
Ακολουθώντας τις πινακίδες μέσα στο χωριό της Δοϊράνης σε απόσταση περίπου 2 χλμ. θα βρείτε αρχικά το Στρατιωτικό κοιμητήριο της Βρετανικής Κοινοπολιτείας Δοϊράνης .Εκεί βρίσκονται τάφοι γνωστών και αγνώστων ανδρών από τις μάχες του Απριλίου και του Μαΐου 1917 (οι επιθέσεις στο Petit-Couronne) αλλά και στις 18-19 Σεπτεμβρίου 1918 (οι επιθέσεις στο Pip Ridge και Grand-Couronne).
Περιέχει 1338 ταφές ανδρών της Κοινοπολιτείας του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, 449 είναι αφιερωμένοι σε νεκρούς που οι σωροί τους δεν μπόρεσαν να τακτοποιηθούν. Υπάρχουν επίσης ένας γαλλικός και 45 ελληνικοί τάφοι.
Νέοι στρατιώτες που άφησαν την πατρίδα και βρήκαν τον θάνατο στα χώματα της Μακεδονίας. Κάποια μνήματα φέρουν κάποιο λουλούδι η ένα γράμμα από απογόνους επισκέπτες που ήρθαν να “συναντήσουν” τους παππούδες τους.
Μνημείο των νεκρών της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Colonian Hill)
Δεσπόζει στο λόφο πάνω από τη Δοϊράνη κια για τους ντόπιους είναι απλά τα “Λιοντάρια” .Πρόκειται για Μνημείο για τους νεκρούς της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Ονομάζεται Κολόνιαν Χιλ και είναι αφιερωμένο γενικά σε όσους πήραν μέρος στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού Μετώπου κατά τον Α΄ ΠΠ.
Το μνημείο αποτελείται από έναν οβελίσκο και δύο λιοντάρια. Περιμετρικά έχουν στηθεί τέσσερις στήλες με τα ονόματα πεσόντων και των τάγματων στα οποία υπηρετούσαν. Σχεδιάστηκε από τον Σκωτσέζο Sir Robert Lorimer με γλυπτά του Walter Gilbert.
Τα αποκαλυπτήριά του μνημείου έγιναν στις 25 Σεπτεμβρίου 1926 παρουσία βρετανικής και ελληνικής αντιπροσωπίας.
Από την πλευρά των Βρετανών επικεφαλής ήταν ο στρατηγός Κένιον, πρόεδρος της επιτροπής στρατιωτικών βρετανικών κοιμητηρίων και από ελληνικής ο Υπουργός Εσωτερικών Πετμεζάς. Παρέστησαν και πολλοί άλλοι επίσημοι, όπως ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος.
Ελληνικό κοιμητήριο των νεκρών της Μάχης Δοϊράνης του Α΄ ΠΠ
Το ελληνικό κοιμητήριο των φονευθέντων κατά την ομώνυμη μάχη του Α΄ ΠΠ (5/18-9-1918) βρίσκεται δυτικά του χωριού της Δοϊράνης πολύ κοντά στα συμμαχικά μνημεία.
Στο μνημείο δεσπόζει η πτερωτή Νίκη, με ύφος αυστηρό που στο κεφάλι της φέρει κράνος. Στο δεξί χέρι κρατεί ξίφος και στο αριστερό δάφνινο στεφάνι.
Είναι έργο του μεγάλου Έλληνα γλύπτη Αντώνιου Σώχου. Στη βάση του μνημείου αναγράφονται στίχοι του εθνικού ποιητή Διονυσίου Σολωμού:
Είναι αυτοί που πολεμώντας εσκεπάσανε τη γη πάνω εις τ΄ άρματα βροντώντας με το ελεύθερο κορμί
Στο νεκροταφείο βρίσκονται οι τάφοι 102 αξιωματικών και οπλιτών του Ελληνικού Στρατού, οι οποίοι σκοτώθηκαν κατά τη μάχη της Δοϊράνης, την 5/9/1918.
πηγή
Commonwealth War Graves Commission