Το Τhesekdromi εξακολουθεί να σας παρουσιάζει γνωστά και άγνωστα φυτά που συναντάτε στις εξορμήσεις σας στην ελληνική Φύση και συνεχίζοντας να σας ταξιδεύουμε αλλιώς παρουσιάζει ένα χιλιτραγουδισμένο αγριολούλουδο της Ελλάδας. Αυτή είναι η πασίγνωστη λυγαριά που όλοι έχουμε …στην καρδιά.
Βοτανική
Η Λυγαριά είναι φυλλοβόλος θάμνος ιδιαίτερα διαδεδομένος στην ελληνική ύπαιθρο. Ανήκει στην οικογένεια Verbenaceae (Βερβενίδες) με πάνω από 250 είδη. Το ύψος μπορεί να είναι από 1 έως και 6 μέτρα.
Διαθετει γραμμοειδή, πράσινα στο επάνω μέρος και γκρίζα στο κάτω μέρος φύλλα. Τα άνθη της μπορεί να είναι λιλά, ροζ ή κόκκινα πάντα σε ταξιανθίες.
Το όνομά της η λυγαριά το οφείλει στα ευλύγιστα κλαδιά της που λυγάνε εύκολα
Οι καρποί της λυγαριάς είναι μικροί και καφετί. Η λυγαριά ανθίζει όλο το καλοκαίρι μέχρι και τον Νοέμβριο. Τα άνθη της, όπως και τα φύλλα της αναδυουν ένα ωραίο άρωμα κι έχει χρήσεις, τόσο στην αρωματοποιία, ως καλλυντικό αλλά και στην σαπωνοποιεία. Την αποκαλούν συχνά και με τις ονομασίες Λυγιά, Αγνιά, Καναπίτσα και Άγρια λεβάντα.
Το λατινικό όνομα είναι “Vitex” από το λατ. “viere” που σημαίνει πλέκω, εξαιτίας της χρήσης των ευλύγιστων κλαδιών της λυγαριάς στην καλαθοπλεκτική. Ο όρος agnus–castus προέρχεται από την ελληνική ἁγνός («αγνός») και τη λατινική castus («αγνός»)
Ιδιότητες και χρήσεις
Οι δραστικές ουσίες που περιέχουν τα άνθη και οι καρποί είναι η Βικιτίνη (αλκαλοειδές), καστίνη (πικρός παράγοντας), καστικίνη (φλαβονοειδές), ωκυβίνη (γλυκοσίδιο) ενώ το αιθέριο έλαιο της λυγαριάς περιέχει κινεόλη, λιμονένιο, α-, β-πινένιο και τριγλυκερίδια.
Στην αρχαία Αίγυπτο, την Ελλάδα και τη Ρώμη έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία πολλών γυναικολογικών παθήσεων.
Στην παραδοσιακή τουρκική ιατρική, χρησιμοποιείται ως βοηθητικό για την πέψη, αντιμυκητιασικό και κατά του άγχους. Τα κοινά της ονόματα αγνό δέντρο ή πιπέρι του μοναχού αναφέρονται στη χρήση του βοτάνου κατά τον Μεσαίωνα. Τότε, οι μοναχοί λέγεται ότι χρησιμοποιούσαν τον καρπό για να παραμείνουν αγνοί καθώς πίστευαν πως κατευνάζει τις ορμόνες.
Aπο έρευνες και σύμφωνα με Εργαστήριο Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επαναφορά της ορμονικής ισορροπίας στον οιστρικό κύκλο και κατά το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο. Αυτό διεπίστωσε και η η Γερμανική Επιτροπή Υγείας καθώς ενέκρινε τη χρήση της για παρατυπίες του εμμηνορροϊκού κύκλου όπως και η Η Health Canada.
Αναστέλλει την προλακτίνη και έτσι επέρχεται ισορροπία μεταξύ των προγεσταγόνων και των οιστρογόνων. Επίσης, εμφανίζει στυπτικές, κατευναστικές, γαλακταγωγές και διουρητικές ιδιότητες. Θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της στειρότητας, της προστατίτιδας, της διόγκωσης των όρχεων και των ωοθηκών, αλλά για την απόδειξη αυτών των δράσεων απαιτείται περαιτέρω μελέτη.
Χορηγείται για την αποκατάσταση της ορμονικής ισορροπίας υπό τη μορφή αφεψήματος (τσάι, 0,5-1g ξηρού βοτάνου βράζεται σε ένα φλυτζάνι του τσαγιού νερό -3 φορές την ημέρα). Επίσης, χορηγείται υπό τη μορφή βάμματος ή ταμπλετών (μία φορά την ημέρα, 1g).
Προειδοποίηση: Είναι πιθανή η αλλεργική αντίδραση. Συνιστάται αποφυγή κατά την κύηση. Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλεπιδράσουν με το/τα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα. Μπορεί επίσης, να επιβαρύνουν περεταίρω εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες με κίνδυνο για την υγεία και την ζωή του ασθενούς.
Λυγαριά λυγαριά
εσένα έχω στην καρδιά
λυγαριά λυγαριά
θα σε κλέψω μια βραδιά
Πηγή
Εργαστήριο Φαρμακολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
