Σε έναν ιστορικό τόπο θα βρεθεί σήμερα το Thesekdromi περιδιαβαίνοντας στα μονοπάτια της Ιστορίας , στα θρυλικά Δερβενάκια. Έναν τόπο που σημάδεψε ίσως όσο κανένας άλλος τον αγώνα του 1821 για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού. Στα Δερβενάκια σε μια απότομη και μεγάλη χαράδρα βρίσκεται ένα ξωκλήσι ,ο Άγιος Σώστης , έργο του δευτερότοκου γιου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ,του Ιωαννη (Γενναίου) Κολοκοτρώνη .
Ιστορικό
Στον τόπο που βρίσκεται σήμερα ο Ο Άγιος Σώστης στα Δερβενάκια σύμφωνα με τις λαϊκές παραδόσεις υπήρχε μεγαλύτερος βυζαντινός, ναός. Από αυτόν σώζεται μόνο τα θεμέλια στη βόρεια πλευρά. Ο βυζαντινός αυτός ναός καταστράφηκε από τους Τούρκους πιθανόν το 1715.Τότε ήταν που εισέβαλαν οι Τούρκοι στην Πελοπόννησο στα πλαίσια του ΣΤ΄ Βενετοτουρκικού Πολέμου. Εκείνη την περίοδο την μήνη των Τούρκων γνωρίσαν πολλές εκκλησιές και μοναστήρια του Μοριά ως εκδίκηση καθώς οι Έλληνες συνεργάσθηκαν με τους Φράγκους.
Ερειπωμένος ήταν ο ναός στις 26 Ιουλίου του 1822, όταν πραγματοποιήθηκε εκεί περίφημη μάχη του Αγίου Σώστη στα Δερβενάκια
Το ξωκλήσι του Γενναίου Κολοκοτρώνη
Τον Φεβρουάριο του 1860 ο Γενναίος Κολοκοτρώνη αποφάσισε να χτίσει τον ναό με δικές του δαπάνες. Από επιγραφή στην εικόνα της Αγίας Παρασκευής μαθαίνουμε πως κατασκεύασε τέμπλο, τις εικόνες, τα καντήλια κι αγόρασε τα λειτουργικά βιβλία .Ο ναός που σώζεται μέχρι σήμερα έχει συνολικό εμβαδόν περίπου τριάντα τετραγωνικά μέτρα . Τα εγκαίνια του Ναού ο Γενναίος Κολοκοτρώνης τα έκανε με την παρουσία του τότε μητροπολίτη Κορινθίας Αμφιλοχίου Γαρδέλη στις 21 Μαΐου 1862. Μέχρι τον θάνατο του στις 20 Μαΐου 1868 ο Γενναίος τον είχε υπό την συνδρομή του και προστασία του. Συχνά έκανε επισκέψεις στον τόπο της μάχης και το εκκλησάκι και είχε εγκαταστήσει και επιστάτη, που τον συντηρούσε.
Η άλλη εκδοχή και ο θησαυρός
Για τον ναό υπάρχει και άλλη παράδοση. Σύμφωνα με άλλες λαϊκές παραδόσεις η ανοικοδόμησή άρχισε από κάποιον Παναγιώτη Ράκα, που καταγόταν από το Κοκκώνι Κορινθίας. Ο Ράκας το 1859 ήταν κρατούμενος στις φυλακές του Ναυπλίου για χρέη. Στο κελί γνωρίστηκε με ένα κατάδικο για ληστείες. Αυτός του αποκάλυψε ότι είχε αποκρύψει πολλά χρήματα στα ερείπια του παλαιού ναού. Όταν αποφυλακίστηκε ο Ράκας επιστρέφοντας στο Κοκκώνι, πέρασε από το ν Άγιο Σώστη. Πράγματι ερευνώντας προσεκτικά ανέσυρε από τα ερείπια του παλαιού ναού ένα χάλκινο αγγείο (κακάβι) θησαυρό 30.000 δραχμών. Με αυτά λέγεται πως αγόρασε κοπάδια, ελαιώνες κι ελαιοτριβείο .
Πλούσιος πλέον από ευγνωμοσύνη προς τον Άγιο Σώζοντα έκτισε προς τιμήν του νέο ναό. Κατά την ανοικοδόμηση του ναού έτυχε να περάσει ο Γενναίος Κολοκοτρώνης. Ευχαριστημένος για το γεγονός, προθυμοποιήθηκε να συμβάλλει στην αποπεράτωσή του και στην κατασκευή του τέμπλου και προσέφερε όλα τα χρειώδη για τη λειτουργία του.
Εορτές
Ο Άγιος Σώστης στα Δερβενάκια γιορτάζει πολλές φορές μέσα στο χρόνο. Αρχικά τιμά τον Άγιο Σώζοντα (7 Σεπτεμβρίου). Επίσης εορτάζει τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη (21 Μαΐου, επέτειο των εγκαινίων του Ναού που έκτισε ο Γενναίος Κολοκοτρώνης το1860 . Tην ημέρα της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου μέρα της νικηφόρου μάχη που έγινε ανήμερα της Αγίας Παρασκευής την26 Ιουλίου 1822).
Τέλος γιορτάζει τον Άγιο Παντελεήμονα (27 Ιουλίου, διότι την εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα αφιέρωσαν στον ναό γυναίκες κάτοικοι του Άργους.
Ο τάφος του Παπαρσένη
Πίσω από το ιερό του Αγίου Σώστη υπάρχει ο τάφος του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 Αρχιμανδρίτη Αρσενίου Κρέστα ή Παπαρσένη από το Κρανίδι. .Ο Παπαρσένης όπως τον αποκαλούσαν υπήρξε σπουδαίος πολεμιστής του Αγώνα. Γόνος ενός αγρότη από το Κρανίδι φοίτησε στην περίφημη Σχολή της Δημητσάνας, όπου κι έλαβε ανώτερη μόρφωση. Μυήθηκε στη Φιλική εταιρία και με την έκρηξη της επανάστασης αναδείχθηκε ως οπλαρχηγός της περιοχής. Συμμετείχε σε όλες τις μάχες κατά του Δράμαλη και διακρίθηκε στις μάχες των Δερβενακίων και του Αγιονορίου. Πολέμησε στο πλευρό του Νικηταρά από τον οποίο δεν απομακρύνθηκε μέχρι τον ηρωικό θάνατό του στον Άγιο Σώστη των Δερβενακίων, στις 28 Νοεμβρίου 1822.
Ο ίδιος ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης έτρεφε μεγάλο σεβασμό για τον ιερωμένο «Ο Παπά Αρσένης Κρέστας άφησε μεγάλο κενό στον αγώνα τού Γένους, που ακολούθησε με το χαμό του».
Απέναντι από τον ναό υπάρχει χώρος και πλατεία όπου γίνεται η ετήσια γιορτή των Δερβενακίων.
Ο Άγιος Σώστης είναι ξωκλήσι και είναι εύκολα προσβάσιμος. Ακολουθώντας την Επαρχιακή Οδό Κορίνθου-Άργους και στρίβοντας προς την παράκαμψη που οδηγεί στον Ανδριάντα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια θα το συναντήσετε μπροστά σας.
Πηγή
Αργολική Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού
