Ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Πελοποννήσου είναι η Μονή της Έλωνας χτισμένη σε ένα απόκρημνο βράχο στη χαράδρα του Δαφνώνα. Δεν είναι λίγοι οι πιστοί που κάθε χρόνο τον Δεκαπενταύγουστο ανηφορίζουν ακόμα και με τα πόδια τα 15 χλμ. από το Λεωνίδιο για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας.
Ονομασία
Για την ονομασία της Μονής έχουν προκύψει διάφορες ερμηνείες, με επικρατέστερη την άποψη πως η εικόνα της Παναγίας Έλωνας προέρχεται από κοντινή βαλτώδη περιοχή όπου πιθανόν είχε ιδρυθεί αρχικά η μονή. Άλλη εκδοχή την σχετίζει με το σπήλαιο που φέρει την ονομασία «Ελώνη» και βρίσκεται κοντά στο Λεωνίδιο και η τρίτη με την τοπική τσακώνικη λέξη «έουνη» που σημαίνει Ελεούσα.
Δεν γνωρίζουμε την ακριβή χρονολογία ίδρυσης της μονής. Από την παράδοση γνωρίζουμε ως ιδρυτές δύο ασκητές μοναχούς, το Δοσίθεο και τον Καλλίνικο, που έζησαν περίπου στο 1500 μΧ. Σύμφωνα πάντα με την παράδοση, οι βοσκοί της περιοχής έβλεπαν στις πλαγιές του Πάρνωνα ένα φως. Κατά την προσέγγιση στο δυσπρόσιτο σημείο αντιλήφθηκαν ότι επρόκειτο για το φως ενός καντηλιού, το οποίο ήταν αναμμένο μπροστά από μία εικόνα. Οι δύο μοναχοί (ή κατά άλλους οι τολμηρότεροι βοσκοί) σκαρφάλωσαν στην απότομη πλαγιά και διαπίστωσαν ότι ήταν μία εικόνα της Παναγίας. Στη συνέχεια έχτισαν εκεί ένα πρόχειρο ξύλινο εκκλησάκι και δύο μικρά κελιά. Με βάση στοιχεία από χειρόγραφα οι δύο μοναχοί βρήκαν φριχτό τέλος στα χέρια των Τούρκων.
Κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821 σημαντική ήταν η προσφορά της Μονής της Έλωνας στον Αγώνα. Το Μοναστήρι προσέφερε χρήματα και πολεμοφόδια αλλά αποτέλεσε και καταφύγιο για τους αγωνιστές. Ο ίδιος ο ηγούμενος Νεόφυτος πολέμησε και τελικά φονεύθηκε στο Aργος!
Δέος πλημμυρίζει τον επισκέπτη όταν αντικρύζει την απότομη τοξωτή είσοδο μέσα στα βράχια.
Ο κυρίως ναός μέσα στο βράχο είναι κτισμένος το 1809. Στο εσωτερικό του υπάρχει ξυλόγλυπτο τέμπλο από καρυδιά. Δεν λείπουν φυσικά άγια λείψανα και ιερά κειμήλια καθώς και πλήθος από τάματα και άλλα αφιερώματα.
Το μοναστήρι απέχει 17 χλμ. από το Λεωνίδιο και φθάνετε εκεί διανύοντας ένα εντυπωσιακό βραχώδες τοπίο.
Μπορείτε να το προσεγγίσετε είτε μέσω της διαδρομής Λεωνίδιο – Έλωνα (υπάρχει και μονοπάτι από το χωριό Κοσμάς προς το μοναστήρι) είτε από την Σπάρτη που απέχει 65 χλμ. Όποια διαδρομή πάντως κι αν επιλέξετε, μια στάση στην πλατεία του Κοσμά για γλυκό κάτω από τον εντυπωσιακό πλάτανο επιβάλλεται.
Πηγή
